Świat product managementu pełen jest specjalistycznych pojęć, skrótów i metryk, które mogą na początku wydawać się przytłaczające. MVP, OKR, Churn, PMF, Roadmapa, KPI… - jeśli pracujesz nad rozwojem produktu, musisz nie tylko je znać, ale przede wszystkim rozumieć, jak wpływają na Twój produkt i decyzje biznesowe.

Ten słownik pojęć pomoże Ci szybko odnaleźć się w terminologii agile, product managementu i metryk produktowych. Każde hasło wyjaśniamy w prosty sposób, podając konkretne przykłady, abyś mógł / mogła od razu zastosować tę wiedzę w praktyce.

• 1️⃣ Agile / Scrum

• 2️⃣ Product Management

• 3️⃣ Wskaźniki / metryki produktowe

1️⃣ Agile / Scrum

Agile

Podejście do zarządzania rozwojem produktu i projektami, które kładzie nacisk na iteracyjny, przyrostowy i elastyczny proces dostarczania wartości użytkownikom. Agile opiera się na współpracy, szybkim reagowaniu na zmiany oraz ciągłym doskonaleniu produktu. Kluczowe założenia zostały opisane w Manifesto for Agile Software Development.

Product Owner (PO)

Osoba odpowiedzialna za definiowanie wizji produktu oraz priorytetyzację elementów w Backlogu Produktu. Dba o to, by zespół pracował nad najważniejszymi funkcjonalnościami, które dostarczają wartość użytkownikom.

Scrum Master

Facylitator zespołu Scrumowego, odpowiedzialny za przestrzeganie zasad Scrum, eliminowanie przeszkód (impediments) oraz wspieranie zespołu w samodzielnym działaniu i doskonaleniu procesów. Scrum Master pełni również rolę coacha Agile, pomagając zespołowi i organizacji w adaptacji do podejścia Agile.

Zespół deweloperski (Dev Team)

Interdyscyplinarny zespół specjalistów (np. programistów, testerów, analityków, UX designerów), którzy wspólnie odpowiadają za planowanie, rozwój i dostarczenie działających funkcji produktu w ramach sprintów. W Scrumie zespół jest samozarządzający się i ma pełną odpowiedzialność za realizację swoich zobowiązań.

Sprint

Z góry określony czas (zwykle 1-4 tygodnie), w którym zespół deweloperski realizuje konkretny cel (sprintu) i dostarcza działający inkrement produktu. Sprint kończy się przeglądem sprintu (Sprint Review) oraz retrospektywą (Sprint Retrospective).

Backlog Produktu

Dynamiczna, uporządkowana lista wymagań, funkcjonalności i usprawnień, które są niezbędne do realizacji wizji produktu. Elementy backlogu (Product Backlog Items – PBIs) mogą mieć formę User Stories, zadań technicznych lub błędów.

Daily Scrum (Stand-up)

Codzienne, krótkie (maks. 15-minutowe) spotkanie zespołu deweloperskiego, podczas którego członkowie zespołu omawiają postępy i plan działań na następny dzień (w kontekście aktualnego sprintu, szczególnie celu sprintu).

Celem Daily Scrum jest synchronizacja zespołu, adaptacja sprint backlogu i szybkie wykrycie potencjalnych blokad.

Sprint Review (Przegląd Sprintu)

Spotkanie podsumowujące sprint, na którym zespół omawia osiągnięte cele, przegląda postępy i planuje dalsze działania. Często na Sprint Review prezentuje się ukończone funkcjonalności interesariuszom i zbiera feedback. W przeciwieństwie do retrospektywy, Sprint Review skupia się na produkcie, a nie procesie.

Sprint Retrospective (Retrospektywa, Retro)

Spotkanie zespołu Scrumowego na zakończenie sprintu, mające na celu analizę procesu pracy, identyfikację problemów i usprawnień. Zespół zwykle odpowiada sobie na pytania:

• Co poszło dobrze?

• Co można poprawić?

• Jakie działania wdrożymy w kolejnym sprincie?

Celem retrospektywy jest ciągłe doskonalenie procesu. To tutaj dokonuje się inspekcji i adaptacji procesu.

Definition of Done (DoD)

Zestaw kryteriów, które każdy element backlogu musi spełnić, aby mógł zostać uznany za ukończony. DoD może obejmować m.in.:

• Napisanie kodu i przetestowanie go

• Przegląd kodu (code review)

• Weryfikację UX/UI

• Aktualizację dokumentacji

Jest to ważne narzędzie zapewniające stałą jakość produktu.

User Story (Historyjka użytkownika)

Specyficzny opis funkcjonalności produktu z perspektywy użytkownika, zazwyczaj zapisany w formacie:

Przykład:

User Stories pomagają zespołom skupić się na potrzebach / problemach użytkownika, a nie tylko na funkcjach i wymaganiach technicznych.

Sprint Goal (Cel Sprintu)

Jasno określony cel nadrzędny dla sprintu, który pomaga zespołowi skoncentrować się na dostarczeniu konkretnej wartości. Cel sprintu powinien być zrozumiały, ambitny, ale realistyczny.

Przykład:

Cel sprintu jest wyznacznikiem sukcesu sprintu dla zespołu.

Refinement (Backlog Refinement, Doskonalnie Backlogu)

Proces ciągłego udoskonalania elementów w Backlogu produktu, aby były gotowe do realizacji w kolejnym sprintu. Polega na doprecyzowywaniu, rozbijaniu i szacowaniu elementów backlogu produktu. Refinement pomaga zespołowi przygotować backlog do przyszłych sprintów, co zwiększa efektywność planowania.

Burn-down Chart (Wykres Spalania)

Graficzne przedstawienie postępu sprintu lub inicjatywy, pokazujące ile pracy zostało ukończone i ile jeszcze pozostało. Burn-down chart pozwala monitorować tempo pracy i weryfikować, czy zespół zmierza do ukończenia sprintu na czas.

2️⃣ Product Management

Customer / Product Discovery

Proces polegający na identyfikacji, zrozumieniu i weryfikacji problemów użytkowników oraz ich potrzeb. Discovery obejmuje badania użytkowników, analizę danych, wywiady z klientami, testowanie hipotez oraz eksperymenty rynkowe.
Celem jest upewnienie się, że produkt rozwiązuje rzeczywisty problem i dostarcza wartość.

Product Delivery

Proces tworzenia i dostarczania produktu (rozwiązania). Komplementarny to discovery. Obejmuje projektowanie, rozwój, testowanie, wdrażanie i iteracyjne doskonalenie produktu.

Product Delivery powinien być szybki i iteracyjny, aby umożliwić ciągłą naukę i dostosowanie produktu do potrzeb użytkowników.

Minimum Viable Product (MVP, Minimalny Wartościowy Produkt)

Najmniejsza wersja produktu, która jest wystarczająca do testowania hipotez i zbierania informacji zwrotnych od pierwszych użytkowników. MVP pozwala zminimalizować ryzyko i szybciej zweryfikować wartość pomysłu bez angażowania nadmiernych zasobów.

Value Proposition (Propozycja wartości)

Koncepcja określająca, jaką wartość dostarcza produkt lub usługa klientom i w jaki sposób spełnia potrzeby klientów lepiej niż konkurencyjne oferty.

Value Proposition zwykle składa się z odpowiedzi na trzy kluczowe pytania:

1. Dla kogo? (segment klientów)

2. Jaki problem rozwiązujemy?

3. Co nas wyróżnia?

Feature (Ficzer)

Pojedyncza funkcjonalność produktu, z której może korzystać użytkownik. Każdy ficzer powinien dostarczać wartość i odpowiadać na konkretne potrzeby użytkowników.

Roadmapa Produktu (Product Roadmap)

Długoterminowy i wysokopoziomowy plan rozwoju produktu, który określa kierunek i kluczowe inicjatywy w kolejnych miesiącach lub kwartałach. Roadmapa może mieć różny poziom szczegółowości – od ogólnych celów biznesowych po konkretne funkcjonalności.

Framework

Ustrukturyzowany sposób pracy (model) nad jakimś elementem produktu, który może być wykorzystywany jako podstawa do podejmowania decyzji, planowania, analizy lub organizacji pracy. Istnieje wiele różnych frameworków, z których każdy jest przeznaczony do innego celu np.:

• Strategiczne: Jobs-to-be-Done, Blue Ocean Strategy

• Operacyjne: Agile, Scrum, Kanban, Lean Startup

• KPI/cele: OKR (Objectives & Key Results)

Model Biznesowy

Uproszczony, wysokopoziomowy model produktu, który pokazuje w jaki sposób produkt generuje przychody i tworzy wartość dla użytkowników oraz firmy. Model biznesowy określa:

• Kto jest klientem?

• Jaką wartość dostarczamy?

• Jak zarabiamy?

Go-to-Market Strategy (Strategia wejścia na rynek)

Plan określający, jak produkt zostanie wprowadzony na rynek, jak zdobędzie pierwszych klientów i jak będzie skalowany. Może także dotyczyć pojedycznej, nowej funkcji produktu.

Podstawowe elementy strategii GTM:

• Segment docelowy (kto jest klientem?)

• Kanały dotarcia (jak ich pozyskamy?)

• Strategia cenowa (ile to będzie kosztować?)

Segmentacja (Market Segmentation, User Segmentation)

Proces dzielenia rynku / użytkowników produkty na mniejsze grupy o podobnych potrzebach i wymaganiach. Pozwala to zwykle na lepsze dopasowanie produktu i komunikacji.

Podstawowe rodzaje segmentacji:

• Demograficzna (wiek, płeć, dochody)

• Behawioralna (sposób korzystania z produktu)

• Psychograficzna (wartości, styl życia)

Product-Market Fit (Dopasowanie produktu do rynku)

Stan, w którym produkt jest dobrze dopasowany do potrzeb użytkowników i wymagań rynku. Jest to moment, w którym wiemy, że produkt spełnia potrzeby (rozwiązuje problem) wystarczająco dużej grupy użytkowników / klientów. Prowadzi to zwykle do jego szybkiej adopcji i wzrostu.

O osiągnięciu product-market-fit zwykle świadczy.:

• Wysoki wskaźnik retencji

• Silny efekt wirusowy (klienci polecają produkt innym)

• Rosnący popyt bez agresywnego marketingu

Skalowanie produktu

Rozwijanie produktu poprzez wzrost - rozszerzanie rynku, zdobywanie nowych użytkowników i optymalizację procesów. Produkt powinien być skalowany, gdy osiągnie product-market-fit.

Persona

Fikcyjna postać, która reprezentuje typowego użytkownika produktu lub usługi. W marketingu, zarządzaniu i projektowaniu produktów - persona jest stosowana jako narzędzie do zrozumienia potrzeb, wymagań i zachowań grupy docelowej.

Tworzenie person pomaga w podejmowaniu decyzji produktowych.

Grupa docelowa

Segment użytkowników, do których skierowany jest produkt lub usługa. Podobnie jak w segmentacji, grupa docelowa może być określona m. in. na podstawie:

• Demografii (wiek, płeć, lokalizacja)

• Potrzeb i problemów

• Stylu życia i nawyków

3️⃣ Wskaźniki / metryki produktowe

KPIs (Key Performance Indicators)

Kluczowe Wskaźniki Sukcesu. KPIs to mierniki, które służą do oceny skuteczności produktu, zespołu lub całej firmy. Odpowiadają na pytanie: czy idziemy w dobrym kierunku?

Każdy KPI powinien być konkretny, mierzalny i powiązany z celami biznesowymi.

Przykłady produktowych KPI:

• DAU (Daily Active Users) - liczba aktywnych użytkowników dziennie;

• Customer Retention Rate - wskaźnik utrzymania klientów;

• Average Revenue Per User (ARPU) - średni przychód na użytkownika;

• Customer Satisfaction Score (CSAT) - ocena satysfakcji klientów.

Leading Indicators

Wskaźniki prognozujące / wyprzedzające. Leading Indicators to metryki, które pozwalają przewidywać przyszłe wyniki i pomagają w proaktywnym zarządzaniu produktem. Ich analiza umożliwia szybką reakcję i korektę strategii przed wystąpieniem problemu.

Przykłady Leading Indicators:

• Liczba użytkowników testujących nową funkcję → może przewidzieć przyszłą adopcję

• Czas spędzony w aplikacji → może prognozować retencję użytkowników

• Liczba dodanych produktów do koszyka → może przewidzieć przyszłą sprzedaż

Lagging Indicators

Tzw. Wskaźniki Wynikowe. Są to wskaźniki odnoszące się do wyników już osiągniętych. Służą one do oceny sukcesu lub porażki inicjatywy. Pomagają ocenić, czy podjęte działania były skuteczne. Nie pozwalają na wczesne reagowanie, ale są kluczowe do analizy efektywności strategii.

Popularne Lagging Indicators:

• Churn Rate - ilu klientów zrezygnowało z usługi

• Przychody kwartalne - rzeczywisty efekt sprzedaży

• NPS (Net Promoter Score) - lojalność klientów na podstawie ankiet

OKRs (Objectives and Key Results, Cele i Kluczowe Rezultaty)

OKRs to metoda zarządzania celami, stosowana przez firmy takie jak Google, Intel czy Spotify. Każdy OKR składa się z:

• Objective (cel) - ambitny, inspirujący cel

• Key Results (kluczowe rezultaty) - mierzalne wskaźniki sukcesu

Przykład OKR dla aplikacji e-commerce:

Objective: Zwiększenie zaangażowania użytkowników

• Key Result: Zwiększenie liczby aktywnych użytkowników miesięcznych (MAU) z 50 000 do 75 000

• Key Result: Podniesienie wskaźnika konwersji z 2% do 3,5%

• Key Result: Zwiększenie średniego czasu spędzonego na stronie z 5 do 7 minut

ROI (Return on Investment, Zwrot z Inwestycji)

ROI to metryka, która pozwala zmierzyć opłacalność działań – wskazuje, ile firma zarabia w stosunku do poniesionych kosztów.

ROI = ((Zysk - Koszt inwestycji) / Koszt inwestycji) * 100%

Churn (Wskaźnik Rezygnacji Klientów)

Churn Rate określa, jaki procent użytkowników rezygnuje z usługi w danym okresie. Jest kluczowym wskaźnikiem dla modeli subskrypcyjnych i SaaS (Software as a Service).

Churn Rate = (Liczba użytkowników, którzy zrezygnowali / Liczba użytkowników na początku okresu) * 100%

Konwersja (Conversion Rate, Wskaźnik Konwersji)

Konwersja mierzy odsetek użytkowników, którzy wykonali pożądaną akcję. Jest kluczową metryką w e-commerce, marketingu i produktach cyfrowych.

Conversion Rate = (Liczba użytkowników, którzy dokonali akcji / Liczba użytkowników odwiedzających) * 100%

Przykłady konwersji w różnych produktach:

• E-commerce → zakup produktu (np. 5% użytkowników dokonało zakupu);

• SaaS → rejestracja do wersji trial (np. 10% odwiedzających zarejestrowało się);

• Aplikacje mobilne → instalacja aplikacji po kliknięciu w reklamę (np. 7% oglądającyh reklamę zainstalowało aplikację.