Retrospektywa sprintu jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w ramach Scruma. Odbywa się na koniec każdego Sprintu i jest to okazja dla Zespołu Scrumowego, aby przeprowadzić inspekcję i adaptację swojej pracy. Robimy to poprzez zidentyfikowanie problemów i wprowadzenie usprawnień, które pozwolą na osiągnięcie lepszych wyników w kolejnych Sprintach.

Retrospektywa jest wprost odpowiedzią na 12. zasadę Manifestu Agile:

Retrospektywa sprawia, że zespół ma swoją “prywatną” i bezpieczną przestrzeń, w której może identyfikować swoje problemy, mieć czas na przygotowanie action planu, który finalnie prowadzi do usprawnienia pracy zespołu scrumowego.

Ja widzę jeszcze dodatkowe, mniej oczywiste, zalety “Retro”:

1. Zachęca do otwartej komunikacji – uczy zespół mówić o problemach i sukcesach w sposób konstruktywny, nie tylko na samym retro

2. Ciągłe doskonalenie – nie chodzi tylko o jednorazową poprawę, ale stały proces, który (jeśli działa) w długim terminie czyni cuda

3. Budują zaangażowanie – otwarte podejście do retrospektyw IMHO motywuje zespół do działania w produkcie.

Jedna z moich przygód z retro

Kiedy dołączyłem do jednej dużej firmy, retrospektywy sprintu były tam rzadkością, a zespół podchodził do nich z dużą rezerwą. Uznawano je za stratę czasu, ale ja osobiście wierzyłem, że mogą pomóc nam lepiej działać:

• Na początek wprowadziliśmy krótkie spotkania na zakończenie sprintu, choć na początku efekty były mało widoczne. Większość rozmów dotyczyła drobnych problemów.

• Z czasem pojawiły się małe sukcesy. Jeden z nich dotyczył poprawy procesu code review, który wcześniej powodował opóźnienia. To dało zespołowi poczucie, że retrospektywy naprawdę coś zmieniają.

• Po kilku miesiącach Retrospektywy stały się ważnym elementem naszej pracy - zaczęliśmy poprawiać komunikację, współpracę z zespołem i interesariuszami. Fajnie to było widać po tym, że zespół już sam chciał organizować retro i nie wyobrażał sobie, żeby je odwołać.

Jak przeprowadzić ciekawą retrospektywę sprintu w SCRUM?

Retrospektywy sprintu to świetne narzędzie, jednak z czasem mogą stać się monotonne, co zniechęca uczestników do aktywnego udziału. Gdy tak zaczyna się dziać, warto spróbować zmienić sposób, w jaki przeprowadzacie retro. Przygotowaliśmy dla Was kilka technik, które pomogą ożywić retrospektywy i uczynić je bardziej angażującymi:

• 1️⃣ START, STOP, CONTINUE, LESS, MORE

• 2️⃣ MAD, SAD, GLAD

• 4️⃣ 4Ls (Liked, Learned, Lacked, Longed for)

• 5️⃣ Team Appreciation Game

1️⃣ START, STOP, CONTINUE, LESS, MORE

Technika ta pozwala zespołowi przeanalizować sprint w pięciu obszarach:

• Start (Zacznij): Co powinniśmy zacząć robić, czego dotąd nie robiliśmy, a mogłoby przynieść korzyści?

• Stop (Zaprzestań): Jakie działania przynoszą więcej szkody niż pożytku i należy je zakończyć?

• Continue (Kontynuuj): Co działa dobrze i powinniśmy to utrzymać?

• More (Więcej): Jakie aktywności lub działania warto intensyfikować?

• Less (Mniej): Co robić mniej, by nie tracić czasu lub zasobów?

Jak przeprowadzić tę technikę?

1. Przygotowanie: Podziel tablicę lub plakat na pięć sekcji odpowiadających powyższym kategoriom.

2. Wyjaśnienie: Prowadzący omawia cel i sposób działania techniki.

3. Generowanie pomysłów: Uczestnicy zapisują swoje obserwacje na karteczkach (po jednej na każdą kategorię).

4. Grupowanie i priorytetyzacja: Jeśli pojawiają się podobne pomysły, grupuj je, a następnie zespół może głosować na najważniejsze tematy.

5. Dyskusja: Omów najważniejsze punkty, tworząc plan działań.

2️⃣ MAD, SAD, GLAD

Ta technika koncentruje się na emocjach zespołu, pomagając zidentyfikować, co wywoływało frustrację, smutek oraz radość.

• Mad (Wkurzony): Jakie sytuacje doprowadzały zespół do frustracji? (np. opóźnienia, błędy, konflikty).

• Sad (Smutny): Co wywołało rozczarowanie lub smutek? (np. nieosiągnięcie celu, problemy w komunikacji).

• Glad (Zadowolony): Co przyniosło satysfakcję i radość? (np. sukcesy, współpraca, wsparcie).

Jak przeprowadzić tę technikę?

1. Przygotowanie: Przygotuj tablicę z trzema sekcjami: Mad, Sad, Glad.

2. Wyjaśnienie: Prowadzący wyjaśnia zasady i zachęca uczestników do szczerości.

3. Generowanie pomysłów: Uczestnicy zapisują swoje obserwacje na karteczkach.

4. Grupowanie: Podobne obserwacje są łączone w grupy tematyczne.

5. Dyskusja: Omów każdą grupę, koncentrując się na działaniach naprawczych lub celebracji sukcesów.

3️⃣ Sailboat

Ta technika porównuje pracę zespołu do żaglówki, która płynie w kierunku celu (wyspy). W trakcie podróży coś może ją przyspieszać (wiatr), ale też spowalniać (kotwica). To świetny sposób, żeby zobaczyć, co w sprincie działało dobrze, a co przeszkadzało.

Jak to zrobić?

1. Narysuj żaglówkę na tablicy. Dodaj wyspę jako cel, wiatr jako to, co pomaga, i kotwicę jako przeszkody.

2. Wyjaśnij zespołowi, co oznaczają te elementy:

   • Kotwica: Co nas spowalniało?

   • Wiatr: Co pomogło nam osiągnąć cel?

   • Wyspa: Czy udało się dotrzeć do celu sprintu?

3. Daj wszystkim karteczki, żeby mogli zapisać swoje obserwacje. Niech przykleją je w odpowiednich miejscach (np. kotwica – przeszkody).

4. Omówcie razem wyniki i zastanówcie się, jak poradzić sobie z kotwicami i wzmocnić wiatr w kolejnym sprincie.

Dlaczego warto?

• To prosta i wizualna metoda, która pomaga zespołowi przeanalizować sprint.

• Dzięki niej łatwo dostrzec, co warto poprawić, a co wzmacniać.

4️⃣ 4Ls (Liked, Learned, Lacked, Longed for)

Technika ta pozwala ocenić zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty sprintu, jednocześnie kierując uwagę na naukę i potrzeby zespołu.

• Liked (Lubiłem): Co zespół naprawdę polubił w trakcie sprintu?

• Learned (Nauczyłem się): Czego nauczyliśmy się podczas tego okresu?

• Lacked (Brakowało mi): Jakie zasoby lub działania były niedostępne?

• Longed for (Pragnąłem): Za czym zespół tęsknił? Co byłoby pożądane w przyszłości?

Jak przeprowadzić tę technikę?

1. Przygotowanie: Przygotuj plakat z czterema sekcjami Liked, Learned, Lacked, Longed for.

2. Wyjaśnienie: Wyjaśnij znaczenie każdej kategorii i cel retrospektywy.

3. Generowanie pomysłów: Uczestnicy zapisują swoje odpowiedzi na karteczkach.

4. Grupowanie: Zbierz podobne pomysły w grupy.

5. Dyskusja: Omów wyniki, podkreślając nauki oraz potrzeby zespołu na przyszłość.

5️⃣ Team Appreciation Game

Ta technika polega na tym, żeby powiedzieć coś miłego o innych członkach zespołu. Pomaga budować dobrą atmosferę i docenić pracę każdego.

Jak to zrobić?

1. Przygotuj tablicę, kartki albo wirtualne narzędzie, gdzie każdy może napisać coś miłego o innych.

2. Wyjaśnij zespołowi, że chodzi o podziękowanie lub pochwałę za konkretne rzeczy, np.:

   • „Dziękuję Kasi za świetne ogarnięcie testów – dzięki temu mogliśmy skończyć sprint na czas.”

3. Daj chwilę, żeby każdy zapisał swoje podziękowania.

4. Odczytajcie je na głos – może to zrobić prowadzący, jeśli wolicie anonimowość.

5. Porozmawiajcie o tym, co w zespole działa dobrze i co warto kontynuować.

Dlaczego warto?

• Taka retrospektywa poprawia morale i pokazuje, że każdy w zespole jest ważny.

• Pomaga zespołowi dostrzec swoje mocne strony i poczuć się docenionym.

Najważniejsze - wprowadzać ustalone zmiany

Retrospektywa to super narzędzie, ale samo jej zrobienie to dopiero początek. Klucz tkwi w tym, żeby faktycznie wdrożyć ustalone zmiany i potem sprawdzić, czy przyniosły efekt. Ważne, żeby działać z głową – nie trzeba zmieniać wszystkiego na raz, czasem wystarczy mały krok w dobrą stronę.

Jednak bez widocznych efektów - retrospektywa zamiast rozwiać współpracę w zespole, szybko stanie się tylko przykrym obowiązkiem.